LIỆU CÓ MỘT PHƯƠNG THỨC DỊCH QUÁN NGỮ ‘NÓI TRỘM VÍA’ SANG TIẾNG ANH?

nguyễn phước vĩnh cố

Bạn đang xem: LIỆU CÓ MỘT PHƯƠNG THỨC DỊCH QUÁN NGỮ ‘NÓI TRỘM VÍA’ SANG TIẾNG ANH?

nguyen phuoc vinh co

n.g.u.y.e.n p.h.u.o.c v.i.n.h c.o

a l e a r n e r o f t h e U o G

a l e a r n e r o f t h e U o L

TỪ ĐIỂN TIẾNG VIỆT ĐỊNH NGHĨA VỀ ‘NÓI TRỘM VÍA’

Quán ngữ ‘nói trộm vía’ (theo tự điển giờ Việt NXBKHXH Thành Phố Hà Nội 1994 tr.600) đặt tại đầu câu Lúc khen ngợi một đứa trẻ em nhằm rời cho tới câu nói. khen ngợi ngoài trở thành điềm gở: Nói trộm vía con cháu, phỏng này nó mập lắm.

TỪ ĐIỂN VIỆT – ANH CHO TỪ NGỮ TƯƠNG ĐƯƠNG VỀ QUÁN NGỮ ‘NÓI TRỘM VÍA’

ĐẶNG CHẤN LIÊU VÀ LÊ KHẢ KẾ DỊCH QUÁN NGỮ ‘NÓI TRỘM VÍA’

NÓI TRỘM VÍA: TOUCH WOOD

Theo Đặng Chấn Liêu và Lê Khả Kế nhập tự điển Việt -Anh NXBKHXH, 1992 (tr. 1060) nhì ông tiếp tục người sử dụng cụm kể từ ‘touch wood’ tương tự với ‘nói trộm vía’ ở giờ Việt nhập ví dụ sau:

– Nói trộm vía , con cháu đi dạo này nó đẫy đi ra The little boy has put on weight these days, touch wood).

TỪ ĐIỂN OXFORD (1993) ĐỊNH NGHĨA VỀ THÀNH NGỮ ‘TOUCH WOOD’

‘Touch wood’ (catchphrase) (expression used, often while touching sth made of wood, in the superstitious or humorous hope of avoiding bad luck):

– I’ ve sầu been driving for 25 years and never had an accident – touch wood!

TỪ ĐIỂN ANH – VIỆT DỊCH TƯỜNG GIẢI QUÁN NGỮ ‘TOUCH WOOD’ VÀ CHO TƯƠNG ĐƯƠNG VỚI ‘NÓI TRỘM VÍA’

TOUCH WOOD: PHỈ THUI

Từ điển Anh – Việt của Viện Ngôn Ngữ Học (1993) dịch tường giải theo gót khái niệm của tự điển Oxford (1992) là ‘cách thưa thông thường người sử dụng Lúc chạm nhập vật gì được làm bằng gỗ với kỳ vọng mê tín dị đoan và vui nhộn nhằm rời vận rủi’ và cho tới tương tự với ‘nói trộm vía’: I’ ve sầu been driving for 25 years and never had an accident – touch wood!: tôi tiếp tục tài xế 25 trong năm này và ko hề bắt gặp bên trên nạ – phỉ thui!

ĐỊNH NGHĨA VỀ ‘PHỈ PHUI’/PHỈ THUI

Phỉ phui (có sách người sử dụng phỉ thui) theo gót một trang web là khẩu ngữ, là giờ thốt đi ra nhằm mục đích xóa chuồn câu nói. xem như là thưa gở tức thì trước đó: Phỉ phui, ăn nói đến việc thế là nhảm!

NÓI TRỘM VÍA – GOD/HEAVEN FORBID (THAT…..)

TỪ ĐIỂN OXFORD ĐỊNH NGHĨA VỀ THÀNH NGỮ ‘GOD/HEAVEN FORBID (THAT…)

Xem thêm: Cơ hội tìm việc làm Lạng Sơn thu nhập cao, chế độ đãi ngộ tốt

Thành ngữ ‘God/heaven forbid (that…) được khái niệm (expressing a wish that sth may not happen): God/heaven forbid that anything awful should have happened vĩ đại her.

TỪ ĐIỂN ANH – VIỆT DỊCH ĐỊNH NGHĨA THÀNH NGỮ ‘GOD/HEAVEN FORBID (THAT…)

Thành ngữ ‘God/heaven forbid (that…) (theo tự điển Anh-Việt NXBtpHCM 1995 tr. 652) biểu diễn miêu tả một ước mơ rằng một chiếc gì cơ rất có thể ko xảy ra): God/heaven forbid that anything awful should have happened vĩ đại her (Lạy trời chớ với bất kể điều gì quyết liệt xẩy ra với cô ấy).

NGUYỄN THƯỢNG HÙNG DỊCH QUÁN NGỮ ‘NÓI TRỘM VÍA’

Theo Nguyễn Thượng Hùng nhập Dịch thuật kể từ Lý thuyết cho tới Thực hành NXBVHSG 2005 (tr. 96) thì quán ngữ ‘nói trộm vía’ là câu nói. khai mạc Lúc thưa câu nói. khen ngợi sức mạnh trẻ em nhằm rời cho tới câu nói. khen ngợi ngoài chạm vía và trở thành điềm gở theo gót mê tín dị đoan. Ông nhận định rằng Lúc dịch quán ngữ này thanh lịch giờ Anh, người dịch cần thiết lần cơ hội miêu tả bởi vì những ý tương tự động, ông cho tới câu giờ Việt và dịch câu cơ tương tự thanh lịch giờ Anh: Nói trộm vía con cháu bé bỏng chóng rộng lớn đấy (God forbid that the baby has grown very quick).

PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI

Trước Lúc dịch quán ngữ ‘nói trộm vía’, trình làng với chúng ta về ‘phương châm hội thoại’ và nguyên tắc hiệp tác nhập đối thoại của Grice:

Nhà triết học tập Grice tiếp tục khêu ý tứ phương châm hội thoại:

a Phương châm lượng: thể hiện lượng vấn đề quả như (nó) được đề nghị hỏi

b Phương châm chất: thưa năng nên đúng

c Phương châm liên quan: những điều tâm sự nên với tương quan cho tới hội thoại

d Phương châm quy trình: thưa năng nên rõ nét và ngắn ngủn gọn

Việc dùng những phương châm đối thoại nhằm hàm ý nhập đối thoại được gọi là hàm ý đối thoại và sự “hợp tác” Một trong những người thưa trong các công việc dùng những phương châm còn được gọi là nguyên tắc hiệp tác.

NGUYÊN LÝ CỘNG TÁC VÀ PHƯƠNG CHÂM ‘NÓI NĂNG PHẢI LỊCH SỰ’

Theo Mona Baker [2] chủ yếu phiên bản đằm thắm Grice cũng quá nhận rằng tứ phương châm là một trong những list gần đầy đầy đủ và khêu ý tăng những phương châm khác ví như “hãy thưa năng lịch sự” (Be polite). Tại một vài nền văn hóa truyền thống dường như như phương châm “nói năng nên lịch sự” cần thiết hơn nhiều những phương châm không giống. Loveday [2, dẫn theo gót Mona Baker] lý giải rằng kể từ “Không” gần như là là một trong những kể từ thóa mạ nhập giờ Nhật vậy nên lối thưa lấp lửng, rời né, thậm chí là là dối trá được ưa quí rộng lớn. Nếu đích vậy, điều này khêu ý rằng những phương châm hóa học (nói năng nên đúng) và phương thức (nói năng nên rõ rệt ràng) đang không được điểm xỉa gì Lúc người tao kiểm tra lịch sự và trang nhã ở một vài nền văn hóa truyền thống. Hẳn điều này sẽ gây ra sự giao phó bôi văn hóa truyền thống nhập đối thoại.

NGUYỄN PHƯỚC VĨNH CỐ GỢI Ý CÁCH DỊCH QUÁN NGỮ ‘NÓI TRỘM VÍA’

Lương Quang Luyện nhập ‘Những Vấn Đề Ngôn Ngữ và Dịch Thuật, Trường ĐHSP Ngoại Ngữ Thành Phố Hà Nội (1993)’ nhận định rằng kể từ “trộm vía” là một trong những hiện tượng lạ ko thể dịch được. Theo Nguyễn Quang [3] ở hành vi khen ngợi một bé bỏng sơ sinh, hiệu quả của việc ‘cấm kị’ đóng góp một tầm quan trọng nổi trội nhập văn hóa truyền thống và ngữ điệu Việt. Người Việt ko nói: “Cháu bé bỏng nom xinh quá” thay cho nhập cơ bọn họ người sử dụng kể từ “trộm vía” trước câu nói. khen ngợi “Trộm vía, con cháu bé bỏng nom xinh quá” hoặc người sử dụng cơ hội thưa ngược “Cháu bé bỏng nom dễ dàng ghét bỏ ko kìa”. Dù nhì ví dụ này sẽ là hiện tượng lạ bất khả dịch tuy nhiên xét kể từ khía cạnh giao phó bôi văn hóa truyền thống, bọn chúng rất có thể ứng công dụng với câu nói. khen ngợi của ngữ điệu Anh là: ‘He/She looks really cute’/’what a xinh đẹp baby!’ và ngược lại Lúc gửi câu bên trên thanh lịch giờ Việt xét theo gót phương châm ‘nói năng nên lịch sự’ thì câu bên trên nên được dịch là: “Trộm vía, con cháu bé bỏng nom xinh quá”/“Cháu bé bỏng nom dễ dàng ghét bỏ ko kìa”.

An Khê, Thanh Khê, TP Đà Nẵng 06/11/23

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]. Adler & Rodman (2006), Understanding Human Communication, Oxford Universty Press.

Xem thêm: Tỷ số bóng đá trực tuyến hôm nay - Livescore trực tiếp 24h

[2]. Baker, M. (1992), In Other Words: A Coursebook on Translation, Routledge.

[3]. Nguyễn Quang (2004), Một Số Vấn Đề Giao Tiếp Nội Văn Hóa Và Giao Văn Hóa. NXB Đại Học Quốc Gia Thành Phố Hà Nội.

[4]. Những Vấn Đề Ngôn Ngữ và Dịch Thuật, Trường ĐHSP Ngoại Ngữ Thành Phố Hà Nội (1993)